Creativiteit en inspiratie, de mogelijkheid je uit te drukken, de expressie, vormen misschien wel het mooiste geschenk van het aardse bestaan. Wat een prachtig gevoel is het als je iets creëert, als je je vleugels omgedaan hebt om tot grote hoogten te stijgen en iets wonderbaarlijks aan het maken bent. Wat een heerlijk gevoel als alles fantastisch gaat en iedereen het geweldig vindt wat je aan het doen bent. Maar hoe ga je ermee om als het niet van een leien dakje gaat? Tijdens een van de vele fases die het creatieve proces rijk is? Ben je ook klaar voor de ‘shit sandwich’?
De ‘shit sandwich’
Veel van mijn lezers zijn linksom of rechtsom bezig met creativiteit. Let op dit wordt leuk, dit gaat herkenbaar zijn :)
In haar boek ‘Big magic’ beschrijft Elizabeth Gilbert prachtig hoe Mark Manson de term ‘shit sandwich’ bij haar introduceert met betrekking tot het creatieproces. Met betrekking tot het proces van creativiteit en inspiratie. Mark vertelde haar dat bij iedere vorm van ‘kunst’ of het nou is als schrijver, acteur, schilder of beeldend kunstenaar (persoonlijk zie ik deze beroepsgroepen trouwens veel breder, ook de meer ‘standaard’ beroepen kunnen om een hoge mate van inspiratie en creativiteit vragen. Van arts tot advocaat en van monteur tot coach.), gepaard gaat met frustratie. Veel kunstenaars willen gezien, erkend en gehoord worden. ‘Ik wil dat het ergens goed voor is, ik wil gezien en gekend worden, ik wil er mijn brood mee verdienen. Anders heeft het geen zin. Waar doe ik het anders voor?!’.
Creativiteit en inspiratie
Misschien is teleurstelling en frustratie wel het meest belangrijke aspect om mee om te leren gaan als je een vorm van creativiteit beoefend. Misschien zelf wel het meest fundamentele aspect van je werk. Als je het heel zwart zou stellen, frustratie is geen onderbreking van het proces, het is het proces. Wat ik al schreef in de introductie, als alles geweldig gaat, als je op de ‘high’ zit, dan is het makkelijk en eenvoudig om het proces van creatie vol te houden. Maar binnen het creatieproces zijn slechts een beperkt aantal hoogtepunten. Hoe houd je jezelf op de been als je daar niet in zit? Dat is het moment waarop je kunt zien hoe serieus iemand zijn roeping neemt en hoe men omgaat met de vreemde eisen die een creatief leven met zich meebrengt.
In deze context, terug naar Mark. Mark stelde dat je de volgende vraag eerlijk voor jezelf moet beantwoorden: wat voor shit heb je het liefst? Alles heeft zijn negatieve kanten. Alles. De vraag is alleen, hoeveel passie en uitdaging vind jij in je wat je doet en in hoeverre ben je derhalve bereid om ook de vervelende kanten van je werk te dragen? Hoeveel ‘shit’ ben je bereid te verdragen? Als je namelijk genoeg passie voor iets voelt, dan ben je bereid die shit op de koop toe te nemen. In het voorbeeld van de kunstenaar: ben je, in ruil voor creativiteit en inspiratie, bereid in eenzaamheid en afzondering te werken, te zwoegen en afgewezen te worden, keer op keer? Of als je een topper wilt worden in een bepaalde sport, kun je het dan dragen dat dit na oneindige inspanning en met vallen en opstaan zal gebeuren?
Hart en ziel
Als je iets heel graag wilt, dan maakt dit je niet uit. Als je bijvoorbeeld heel graag kinderen wilt, vind je het niet erg dat je ‘s ochtends wellicht misselijk bent. En zo zijn er veel meer voorbeelden te noemen. Als je iets met hart en ziel wilt, dan ben je in staat de ontberingen te verduren. Dan ben je in staat de ‘shit sandwich’ helemaal op te eten. Maar let op: als je zegt dat je dit wilt verduren, maar alleen gefocust bent op resultaat en garanties, vraag je dan af of je daadwerkelijk iets wel zo graag met hart en ziel wilt als je wellicht aan de buitenwereld laat overkomen. Wereldlijk succes komt niet op basis van garanties…
Innerlijke strijd
Nog even een Franklin-sausje erover :) Ik heb vaker gezegd en geschreven, maak van je leven geen innerlijke strijd. Je doet het of je doet het niet. Zo simpel is het. Bijvoorbeeld in het geval van sporten en gezonde voeding. Mensen maken daar in hun hoofd vaak zo’n strijd van, dat het meer kwaad dan goed doet. Het kost meer energie dan het oplevert. Ook voor dit proces telt; je doet het of je doet het niet. En als je het doet, als je doet wat je met ziel en zaligheid wilt doen, wees dan ook bereid de ‘shit sandwich’ geheel te verorberen. Met liefde. Voor creativiteit en inspiratie.
Tiny Smits
op 06 Mar 2016