Individualisme - Waarom het toch nuttig is er voor de ander te zijn

Individualisme. Individueel. Individu. Individualistisch. Individualistischer. Individualistischt, om maar eens een werkwoord te verbouwen. Het lijkt wel alsof individualisme in de maatschappij het goed doet. Alsof de mens egocentrischer wordt. Mooi moment om eens te delen waarom en hoe je er als persoon er zelf baat bij kan hebben de medemens toch niet helemaal uit het oog te verliezen.

“Individualisme is een filosofisch standpunt waarbij de gedachtegang en de rechten van het individu boven het belang van de gemeenschap worden geplaatst. De kern van individualisme is dat een groep geen rechten heeft, maar dat enkel individuen rechten hebben; daarmee is het tegengesteld aan collectivisme.”

Daar gaan we het dus over hebben 🙂 Ik haal de inspiratie voor mijn blogs vaak uit de dingen die ik zie en meemaak. Afgelopen week had ik het met twee vrienden over het volgende.

Individualisme

De afgelopen weken viel het me op dat er heel veel mensen zijn met wie het lastig is nog een gesprek te voeren. ‘Men’ is zo snel afgeleid, niet normaal. De focus ontbreekt vaak volledig. Als dat zo is, ben je ook niet werkelijk betrokken bij het leven van de ander en kun je er ook niet voor de ander zijn. Veel mensen lijken op een bijna extreme manier uitsluitend in hun eigen leven geïnteresseerd te zijn.  

Veel van mijn vrienden hebben kinderen en als je een gesprek hebt met kids erbij dan gebeurt er altijd wel iets wat zorgt voor afleiding. Er moeten brandjes geblust worden. Geen probleem uiteraard, dat ken ik maar al te goed. Maar als je middenin een gesprek zit, dan breng je dat gesprek toch weer terug bij de ander met ‘Ga verder met je verhaal’, ‘Wat gebeurde er toen?’ of een ‘Waar waren we gebleven?’?

Als je zoals ik net al schreef middenin een verhaal zit en het gebeurt tien keer dat het verhaal abrupt stopt door onderbrekingen en het gesprek wordt ook niet voortgezet op het punt waar je gebleven bent, dan denk je ook bij jezelf van ‘laat maar zitten…’.   

Nou heb ik een theorietje, ja ja 🙂 De hele dag rollen er impulsen en indrukken binnen. Er is tegenwoordig zo waanzinnig veel afleiding in de maatschappij, alles moet sneller en korter en in een vorm van entertainment. Vooral de telefoon, waar je bijna geen seconde meer zonder kan, is een gigantische stoorzender. Je aandacht schiet daardoor voortdurend van links naar rechts. Je bent altijd wel bezig met ‘iets’ in je hoofd.

Ik heb het idee dat door die enorme hoeveelheid afleiding en indrukken, de mens zijn vermogen verliest zich voor langere tijd op iets te kunnen concentreren en focussen. En met die ontwikkeling lijkt ook het empatisch en luisterend vermogen, het EQ en het SQ, het raam uit te vliegen. Individualisme dus.

Laat ik nog zomaar een voorbeeld geven over individualisme. Iets wat ik meemaak in mijn eigen leven.

Fiets

Vorige week fietste ik door het centrum samen met mijn dochtertje van vier jaar. Beiden op onze eigen fiets. Opletten geblazen, want ze schiet soms nog alle kanten op. Toen we voorbij de ingang van de hoofdstraat fietsten, viel er door de harde wind een fiets om die bij de ingang was geplaatst. De fiets blokkeerde de halve ingang van de straat, lag deels op de drukke doorgaande weg en er viel bovendien iets uit de fietsmand wat de weg oprolde.

Doordat ik zo langzaam voorbij fietste aan de andere kant van de straat, had ik alle tijd om te kijken wat er gebeurde. Voordat ik voorbij de straat was en niet meer kon omkijken, waren er zeker vijftien mensen, oud en jong, over of langs de fiets gestapt. Het koste meer moeite om de fiets te ontwijken, dan om hem even op te rapen. Sommige mensen keken er nog wel even naar, maar niemand voelde zich geroepen of verantwoordelijk om de fiets op te rapen.

Wat ik beschrijf is absoluut geen aanklacht, want het is zoals het is. Wat je ziet en waar je een mening en een oordeel over hebt, zegt altijd iets over jezelf en je eigen perceptie. Maar het verwonderde me wel. Het kost toch geen enkele moeite die fiets even op te tillen, de spullen die uit de mand gevallen zijn terug te stoppen in de fietsmand en de fiets weer rechtop te zetten? Ik vind dat heel normaal. Ik zou het zelf ook fijn vinden als iemand dat voor mij deed als mijn fiets gevallen was. Zo is het toch?

Natuurlijk prachtig zo’n klaagzang die ik hier aan het afsteken ben, maar laten we er vooral een nuttige draai aan geven waar jij wat aan hebt 🙂 Dan dient deze ‘ode aan de verloedering van de maatschappij’ nog ergens voor 🙂

Egocentrisme

In een interview met NRC staat Louis van Gaal onder meer stil bij egocentrisme. Ik citeer: ‘Het gevoel dat je onderdeel bent van een groter geheel – een buurt, een team, een klas, een geloofsovertuiging, een partij – is er niet meer’, verhaalt de ex-bondscoach. ‘Het uiteenvallen van de samenleving heeft ook te maken met het onze op het individu gerichte opvoeding en wordt verstrekt door allerlei hulpmiddelen als de Iphone, de laptop en de Ipad. Die zijn wij allemaal heel belangrijk gaan vinden. Maar ook die gaan uit van het eigen IK. Niet van het gezamenlijke, de teamgeest.’  

Zie je, we zitten op het goede spoor. Louis heeft hetzelfde geconstateerd als wij en Louis heeft altijd gelijk 🙂

Zet jezelf altijd op de eerste plaats

Iedereen die bekend is met de levensfilosofie vanuit mijn boeken en blogs, weet dat ik uitdraag dat je jezelf op de eerste plaats moet stellen. Dat heeft alles te maken met het terugkeren bij jezelf. Bij je eigen essentie. Van daaruit kun je echt vanuit jezelf geven zonder bijbedoelingen, zoals bijvoorbeeld iemand anders helpen zonder er iets voor terug te verwachten. Zie bijvoorbeeld ook mijn blog ‘Wat als helpen geen helpen is’ (klik hier).

Jezelf op plaats numero uno stellen sta ik dus helemaal achter. Dit geschreven hebbende, wil ik je toch graag drie dingen meegeven over dit onderwerp waar je mogelijk wat aan hebt en waarom het belangrijk is ook oog voor de medemens te hebben en houden.

Blue zones

Blue zones. De term zal je hoogstwaarschijnlijk bekend voorkomen. Blue zones zijn gebieden in de wereld waar mensen gemiddeld veel ouder worden dan in de rest van de wereld. Dat kan te maken hebben met bijvoorbeeld voeding, fysieke arbeid en een stressvrij leven, maar iets anders wat bij al deze blue zones terugkomt is zingeving. Er zijn voor elkaar. Contact hebben met mensen. Vrienden en familie uiteraard, maar ook onbekenden. Je leeft als je jezelf gereflecteerd ziet in de ogen van anderen. Je hebt anderen nodig (ook al denken we vaak van niet…).

Door om te gaan met andere mensen vanuit een vrijgevig hart doe je jezelf een groot plezier. Niet alleen levert het die ander wat op, het is voor jezelf misschien wel het grootste geschenk (ook al denken we vaak van niet…). Door andere te helpen vanuit een onvoorwaardelijkheid, help je jezelf. Je wordt er op een gezonde en gelukkige manier ouder door.

KijkHaar!

Een mooi voorbeeld uit mijn eigen leven vind ik KijkHaar!. Ik heb daar wel eens eerder over geschreven.

Vanuit onze stichting KijkHaar! helpen wij met een groep vrijwilligers vrouwen van 50+ in de bijstand die in het verleden hun baan zijn kwijtgeraakt. Het zijn pareltjes van vrouwen met een groot hart en veel werkervaring, die simpelweg nergens meer aan de bak komen door hun leeftijd. Daardoor krijgen eigenwaarde en zelfbeeld een enorme knauw. Door een intensief trainingsprogramma van 4 tot 6 weken, gegeven door vrijwilliger die als trainer werken, krijgen deze vrouwen het duwtje in de rug dat ze net dat zetje kan geven om terug de arbeidsmarkt op te komen.

KijkHaar! levert voor alle betrokkenen heel veel op. 

De vrouwen die deelnemen aan het trainingsprogramma, vinden hoop, steun en troost bij elkaar. Ze merken dat ze er niet alleen voorstaan en niet de enige zijn die in dit schuitje zitten. Ze delen hun netwerk en helpen elkaar waar ze kunnen. Ze maken samen wandelingen en delen hun zorgen en hoop en daarmee is KijkHaar! veel meer dan een trainingsprogramma dat mensen helpt om weer een baan te vinden. En dat is het voor ons als trainers ook. Juist omdat het onvoorwaardelijk is en uit ons hart komt, zonder bijbedoelingen.

De trainingsavonden zelf zijn een feestje, omdat alle mensen voor elkaar open staan. En vergis je niet, er zitten echt wel een paar ‘tough cookies’ tussen de deelnemers 🙂 Maar het gevoel er voor de ander te kunnen zijn op zo’n avond en om de ander te kunnen helpen, levert je als vrijwilliger dus ook veel op. Daarnaast gaan we een paar keer per jaar met alle trainers een borrel doen of uit eten en dat is een groot feest: LOL. Je kunt je voorstellen wat dit oplevert voor ons, als mens. Ik gun iedereen een KijkHaar!. We hebben elkaar nodig. ‘Kijkharen!’ doe je ook voor jezelf.    

Verdoe je tijd niet met talloze verplichtingen of juist met het uren wegvluchten in internet of slechte series

Ik wil dit blog graag afsluiten met een heel persoonlijk verhaal van Mieke Kosters. Ik las haar verhaal afgelopen week in het magazine Vrouw. Miekes verhaal is wat ik je wil meegeven, omdat ik denk dat dit is waar het om zou moeten draaien als mens in het leven.

Mieke was met haar vrouwenvoetbalelftal op een ‘ik plas in mijn broek van het lachen’ mini-vakantie geweest van vijf dagen. Een paar weken later werd een van de meiden uit het team van Mieke van het ene op het andere moment uit het leven weggerukt. 49 jaar was haar vriendin.

Dat zijn de momenten waarop je alles in je leven langs een andere meetlat gaat leggen. Dat is het moment waarop je je herinnert wat werkelijk telt en wat werkelijk kostbaar voor je is. Dat het leven maar kort is. Dat de mensen die belangrijk voor je zijn je liefde, aandacht en warmte nodig hebben. En jij die van hen. Dat je je tijd niet moet verdoen met talloze verplichtingen of juist met het uren wegvluchten in internet of slechte series. Tenminste niet als dat betekent dat je dan geen tijd meer hebt voor luisteren, meeleven en lachen met mensen die je leuk vindt. En precies dat is vaak zo moeilijk.

Mieke: ‘De vrijheid voelen om spontaan te zijn. Om gewoon dingen te doen die het leven zo mooi maken. Om ‘s avonds onverwachts op de fiets te stappen om met een vriendin bij te kletsen, ook al ben je moe. Om zomaar even koffie te drinken bij opa en oma, ook al ben je dan al gauw een halve dag kwijt. Om te blijven hangen na de voetbal, gewoon omdat het zo gezellig is. Om urenlang echte gesprekken te voeren. Om het spontaan laat te maken met je partner en eventuele kinderen, zonder aan bedtijden, bergen was, werk en school te denken. Aan minder moeten en meer genieten.’

Je Je leeft bij de gratie van jezelf… en anderen. Wees er in de eerste plaats voor jezelf, maar vergeet de ander niet.

Investeer in jezelf: Klik hier om de boekenserie te bestellen die twijfels, angsten en onzekerheden wegneemt en vertrouwen teruggeeft. Laat je leiden langs de valkuilen van ziekte en genezing en de specifieke uitdagingen die leven in deze tijd met zich meebrengt!