Waarom is veranderen zo moeilijk?

Veranderen… Waarom is veranderen zo moeilijk? Naar aanleiding van de blog ‘De keuze van de lezer’ vraagt Connie zich af waarom het toch zo moeilijk is om dingen in je leven te veranderen. Je neemt je voor de zaken anders aan te pakken, maar toch val je steeds weer terug of plaats je beren op de weg om de stappen die je wilt nemen niet door te voeren. Het lijkt soms wel of zelfs de meest simpele veranderingen niet lukken. Hoe komt dat?

Waarom is veranderen zo moeilijk?

Het antwoord op Connies vraag bestaat uit twee componenten: het fysieke en het geestelijke component.

Fysieke component

In mijn nieuwe boek (het laatste deel van de serie over ziekte en genezing) dat aan het einde van het jaar uitkomt, heb ik een stuk geschreven dat antwoord geeft op Connies vraag. Het is namelijk iets waar veel mensen mee worstelen: waarom is het zo moeilijk om te veranderen? Daarvoor moeten we kijken wat zich in de hersenen afspeelt en betreden we het gebied van de neurowetenschap. Een primeur uit mijn nieuwe boek:

Je denkt dus bij jezelf: okay, vandaag ga ik het anders doen. Na 20 jaar is het genoeg geweest. Vandaag is de dag! Vanaf vandaag zal ik gelukkig zijn. Of afvallen. Of stoppen met roken. Op basis van je besluit gaan je hersenen stoffen aanmaken met een andere chemische samenstelling dan je gewend bent. Niets aan de hand zou je zeggen, maar daar blijft het niet bij. Na een uur komen de cellen in je lichaam om de hoek kijken. Die denken bij zichzelf: wat ben je nu aan het doen… ??! Op cellen zitten namelijk receptoren en weet je wat deze receptoren zeggen? “Na ons jarenlang ingesteld te hebben op de gedachten die je hebt en de chemische balans die daarbij hoort, wordt alles nu omgegooid? Dat gaat niet gebeuren! Dat willen we niet.” Via je ruggengraat sturen de cellen vervolgens boodschappen naar boven om het brein tot de orde te roepen en hem in niet mis te verstane bewoordingen duidelijk te maken dat dit niet kan en dat zij de baas zijn. “Wij zijn zo geconditioneerd en nu willen we ook wat we nodig hebben”, roepen de cellen. “We zijn al die jaren getraind door steeds herhalende patronen in de hersenen en nu moet het ineens anders?” 

De hypothamus in je hersenen doet ook nog een duit in het zakje. Die functioneert als een soort thermostaat. Door de beslissing om te veranderen, daalt de aanmaak van de normale hoeveelheid chemische stofjes en dus roept de hypothamus: terugdraaien! Terugdraaien die beslissing. Dit gaat niet goed. De productie van de chemische stoffen moet opgeschroefd worden. En het gevolg is dat er gebeurt wat iedereen in meerdere of mindere mate van zichzelf kent. Je krijgt de onbedwingbare behoefte om precies datgene te doen waarvan je jezelf eigenlijk had voorgenomen om mee te stoppen of te veranderen. Bovendien is er die stem in je hoofd die tegen je begint te praten. Die stem die twijfels en angsten zaait ten aanzien van de beslissing die je hebt genomen. Het gevolg is dat je gaat klagen, anderen de schuld geeft van alles wat er mis is in je leven en uitvluchten en excuses zoekt. De volgende stap is vaak dat je voor jezelf de conclusie trekt dat je toch niet in staat bent te veranderen en uiteindelijk volgt daarop de beslissing: je neemt de afslag naar Morgenland. Morgenland, diep verscholen op de kaart van je binnenste, waar je met al je plannen en dromen ‘morgen’ aan de slag gaat… Morgen is een betere dag om te beginnen… Vandaag is geen goede dag… Mórgen wordt alles anders… Is dit herkenbaar of niet?’ 

‘Morgenland, diep verscholen op de kaart van je binnenste, waar je met al je plannen en dromen ‘morgen’ aan de slag gaat…’

Het lichaam beïnvloedt de hersenen dus om de beslissing terug te draaien. We denken dat die zinnetjes in ons hoofd ‘echt’ zijn en daar gaan we in geloven. Alles wordt teruggedraaid naar de oude situatie en je bent weer een illusie armer. Weer een illusie die bevestigt wat je al dacht: dat je niet in staat bent te veranderen. Dit is de reden waarom je uiteindelijk weer in je joggingbroek met een zak chips en een fles cola op de bank zit, terwijl je jezelf zo had voorgenomen dat je nu echt af zou gaan vallen en meer aan beweging zou gaan doen. 

En waarom is dit nu zo waanzinnig belangrijk? Door de chemische processen in je hersenen en je lichaam te begrijpen, kun je je voorbereiden op wat komen gaat en begrijp je waar de impulsen vandaan komen om de veranderingen die je in je leven wilt doorvoeren terug te draaien. Daar kun je dan rekening mee houden en op inspelen. De oplossing? Wil. Wil en discipline. Veel meer is er niet over te vertellen. Je moet iets werkelijk willen en het dan volhouden. Als je daarnaast begrijpt hoe iets werkt en waarom dat zo is (zie hierboven), dan helpt dat ook.

Een vraag die ik mensen al hoor stellen is: maar ik kan de wil en discipline niet opbrengen, hoe moet ik daarmee omgaan? Voor dat antwoord moeten we het geestelijke component bekijken.

Geestelijke component

Het geestelijke aspect vormt het tweede deel van het antwoord op Connies vraag. Waarom houd je vast aan iets? Ook al weet je dat het beter voor je is om met iets te stoppen of los te laten? Ik ben altijd direct, dus zal er ook nu niet omheen draaien: omdat het je nog wat te brengen heeft.

Er is een reden waarom je aan iets vasthoudt. Blijkbaar ben je (onbewust) nog niet klaar met datgene wat je wilt veranderen. Als je dat namelijk wel zou zijn, dan zou je er al lang van af zijn. Dat is het geestelijke component. Je zult moeten onderzoeken waarom je aan iets vasthoudt. Wat heeft het je nog te brengen? Daarvoor zul je naar binnen moeten keren. Daar liggen de antwoorden. Zelfreflectie. Vaak weet je ook dat er een reden is waarom je nog geen afstand kunt nemen van iets. Eerlijkheid naar jezelf toe kan je helpen dit boven water te krijgen.

Zoals we zo vaak hebben besproken en zoals ook in mijn boeken is te lezen, is het geestelijke component ook verantwoordelijk voor ziekte en genezing. Daar ligt de basis. Bij je overtuigingen en conditioneringen.

Connie, bedankt voor je vraag!